Відмінності між версіями «Король»
| Рядок 10: | Рядок 10: | ||
, з якого також походять індійське राजा раджа («цар», «князь», «раджа»), санскритське राजन् раджан (так само), циганське rai («чоловік», «циган-мандрівник»), ірландське rí («король», «цар») | , з якого також походять індійське राजा раджа («цар», «князь», «раджа»), санскритське राजन् раджан (так само), циганське rai («чоловік», «циган-мандрівник»), ірландське rí («король», «цар») | ||
| − | ''' | + | Król (łac. rex) – tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym; władca przeważnie koronowany w specjalnym obrzędzie; najpowszechniej występujący tytuł monarszy. Słowo „król” w języku polskim i innych językach pochodzi od imienia Karola Wielkiego, np. czeski král, litewski karalius, rosyjski король. |
| + | |||
| + | Z czasem nadanie tytułu królewskiego chrześcijańskiemu władcy połączono z namaszczeniem przez papieża lub arcybiskupa. Insygnia królewskie to korona, berło, jabłko królewskie. Obecnie królowie państw europejskich pełnią zwykle funkcje reprezentacyjne i są jedynie symbolem wieloletnich tradycji państwowych, jak np. w Wielkiej Brytanii lub Szwecji. W niektórych państwach europejskich królowie ograniczają się do funkcji reprezentacyjnych, pomimo iż posiadają liczne prerogatywy, umożliwiające im sprawowanie realnej władzy nad państwem, jak np. w Danii. W krajach pozaeuropejskich król posiada znacznie większą władzę (np. Maroko, Jordania, Tajlandia). W niektórych państwach sprawuje władzę absolutną, np. w Arabii Saudyjskiej. | ||
| + | ''' | ||
[[Категорія:Ко]] | [[Категорія:Ко]] | ||
Версія за 20:28, 25 листопада 2015
Коро́ль (лат. rex, фр. roi, англ. king, нім. König) — титул монарха, зазвичай спадковий, голова королівства. Відповідає східнослов'янському титулу князь/княжна, Великий князь/Велика княжна, східним «хан», «султан», «шах», арабському «малік», «мелех».
Українське «король» (як і польське król, чеське král, сербське кра̑љ, старослов'янське КРАЛЬ) походить від праслов'янського *korljь. Існують різні версії походження цього слова, найпоширеніша з них — це слово є слов'янською адаптацією імені Карла Великого (лат. Carolus Magnus), короля франків та римського кайзера (імператора), засновника династії Каролінгів. Менш ймовірні версії походження від прагерманського *karlja-, *karlaz («вільна людина») або від слов'янського «карати».
Слова, які значать «король» у германських мовах (англійське king, німецьке König, шведське konung, готське *kuniggs) походять від прагерманського *kuningaz. Так за часів язичництва давні германці називали виборного сакрального і військового правителя. Зазвичай він походив із знаті, його походження вважалося божественним. Від слова *kuningaz або *kuniggs походить і слов'янське «князь».
Французьке roi, румунське rege, іспанське rey походять від латинського титулу rex («король», «цар»), яким звали правителів Риму у дореспубліканський період. Це слово вважається похідним від праіндоєвропейського *h₃rḗǵs («цар», «вождь») , з якого також походять індійське राजा раджа («цар», «князь», «раджа»), санскритське राजन् раджан (так само), циганське rai («чоловік», «циган-мандрівник»), ірландське rí («король», «цар»)
Król (łac. rex) – tytuł osoby sprawującej najwyższą władzę w państwie o ustroju monarchicznym; władca przeważnie koronowany w specjalnym obrzędzie; najpowszechniej występujący tytuł monarszy. Słowo „król” w języku polskim i innych językach pochodzi od imienia Karola Wielkiego, np. czeski král, litewski karalius, rosyjski король.
Z czasem nadanie tytułu królewskiego chrześcijańskiemu władcy połączono z namaszczeniem przez papieża lub arcybiskupa. Insygnia królewskie to korona, berło, jabłko królewskie. Obecnie królowie państw europejskich pełnią zwykle funkcje reprezentacyjne i są jedynie symbolem wieloletnich tradycji państwowych, jak np. w Wielkiej Brytanii lub Szwecji. W niektórych państwach europejskich królowie ograniczają się do funkcji reprezentacyjnych, pomimo iż posiadają liczne prerogatywy, umożliwiające im sprawowanie realnej władzy nad państwem, jak np. w Danii. W krajach pozaeuropejskich król posiada znacznie większą władzę (np. Maroko, Jordania, Tajlandia). W niektórych państwach sprawuje władzę absolutną, np. w Arabii Saudyjskiej.
